Studiegids

nl en

Hindoeïsme – inleiding

Vak
2009-2010

Het hindoeïsme heeft zich gedurende de laatste paar eeuwen ontwikkeld tot een heuse wereldgodsdienst met meer dan 700 miljoen volgelingen en talloze tradities en stromingen, ieder vaak met zulke uiteenlopende ideeën en praktijken dat ze soms lijnrecht tegenover elkaar lijken te staan. Deze enorme diversiteit en diepgang in theorie en praktijk, maken haar wellicht tot een van de meest fascinerende religiën in de wereld. Juist nu vormt het hindoeïsme een groot mysterie, zelfs voor vele hindoes, want hoe rijm je het geweld dat samen gaat met het opkomende nationalisme, terwijl het tot kort bekend stond als een vreedzame religie met moraal en ethiek hoog in de vaandel en leiders als Gandhi die reinheid en geweldloosheid predikten.

Middels twaalf hoorcolleges, ondersteund door literatuur, PP-presentaties en ander beeldmateriaal, wordt getracht een historische en thematisch overzicht van het hindoeïsme te bieden, beginnend met het ontstaan en hoe het zich in de loop van enkele millennia heeft ontwikkeld. Een korte kennismaking met de Vedische mythologie laat zien hoe respect en ontzag voor de elementen en andere machten en krachten uit de natuur heeft geleidt tot het ontstaan van het hindoe-pantheon. Belangrijk in dit verband is de mechaniek van het ritueel die de Hindoes aanvankelijk hebben bedacht om deze ‘krachten’ of ‘machten’ te bedwingen en te manipuleren. Verder is er aandacht voor de intrede van zaken als kennis (jnana) en devotie (bhakti), die later een belangrijkere rol spelen in het hindoeïsme. Een kort overzicht van de belangrijkste filosofische stromingen en de talrijke wegen van devotie en spiritualiteit illustreert deze ontwikkeling.

Doelstelling

Inzicht in kernbegrippen uit het hindoeïsme zoals dharma, karma, bhakti, moksha, jnana, varna, enz. Studenten hebben na deze collegereeks een globaal beeld van het ontstaan en de ontwikkeling van het hindoeïsme, alsook inzicht in het spanningsveld tussen theorie en praktijk.

Onderwijsvorm

Hoorcollege

Literatuur

  • Gavin D. Flood, An Introduction to Hinduism. Cambridge 2005

  • C.J. Fuller, 1992 [2004], The Camphor Flame. Popular Hinduism and Society in India. Princeton and Oxford: Princeton University Press.

  • David Smith, 2003, Hinduism and Modernity. Oxford: Blackwell Publishing

Toelating

Geen voorwaarden.

Toetsing

Schriftelijk tentamen.

Opmerkingen

Studenten worden geacht alle colleges bij te wonen.

Overzicht hoorcolleges

  1. Definitie hindoeïsme, Chronologie: Prehistorie > Indusvallei beschaving IVC > Vedische tijd > klassieke periode > middeleeuwen > moderne tijd [Flood p. 5-22]
    1. Oorsprong. Indusvallei beschaving. Discussies omtrent Arische cultuur; Vedische Literatuur. Vedisme & Brahmanisme. Vedas, hymnen. Vedische patheon, ritueel en speculatie [Flood 23-50]
    2. Dharma, begrip, Vedische bronnen over dharma, Religie en maatschappij: ordening o.g.v. rein-onrein idealen: varņáśrama, dharma, játi en kastestelsel.
      Hindoe-levensdoeleinden: dharma, artha, káma en mokşa [Flood 51-74; Fuller 3-28]
    3. Yoga en verzaking. Ascetisme in de Veda, Shramana traditities, verzaking in de Upanishaden, internalisering van het ritueel, oorsprong van verzaking; Yoga [Flood 75-102]
    4. Narratieve tradities. Opkomst Hindoe theïsme en devotie; Ramayana, Mahabharata (en de Bhagavad Gita), Puranas. Vishnu en vroege Vishnuïsme. [Flood 103-127]
    5. Vishnuisme en de verdere ontwikkeling van devotie tradities in zuid- en noord India [flood 128-147]
    6. Shivaïsme Shaktïsme en Tantrïsme [Flood 148-197 of Smith 120-150]
    7. Hindoe-ritueel [Flood 198-223; Fuller 83-105-127-154]
    8. Hindoe-theologie en -filosofie. Vedische speculatie; traditionele hindoe filosofische scholen en latere profileratie Vedanta, Tantra, etc. [Flood 224-249]
    9. Hindoe-muziek, -dans, -kunst, -architectuur en -cuisine [literatuur volgt! ]
    10. Hindoeïsme in de moderne wereld [Flood 250-273 of Smith 3-20, 33- 46]
    11. Hindoe-nationalisme en hindutva [Flood 262-265; Fuller 262-289; Smith 181-198]