Studiegids

nl en

Insolventierecht

Vak
2014-2015

Toegangseisen

Bachelor Rechtsgeleerdheid (OER)

Beschrijving

De schuldenaar is met zijn gehele vermogen aansprakelijk voor zijn schulden, aldus het beginsel van het verhaalsrecht ex art. 3:276 BW. Maar wat nu als de schuldenaar betalingsproblemen voorziet of reeds in betalingsonmacht verkeert? Het insolventierecht treedt hierin regelend op met verschillende procedures, zijnde de surséance van betaling, het faillissement en de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen. In het vak ligt de nadruk op het faillissement. Verschillende aspecten komen aan de orde zoals het doel van het faillissement, de positie van de schuldenaar alsmede de taken en bevoegdheden van andere betrokken partijen, onder andere de curator, de rechter-commissaris, de rechtbank en de schuldeisers(commissie). De gevolgen, het verloop en de afwikkeling van het faillissement komen diepgaand aan bod. Leerstukken als de pauliana, verrekening, de positie van preferente, concurrente en achtergestelde schuldeisers, eventuele aansprakelijkheid van actoren en de rangorde van faillissements- en boedelschuldeisers staan daarbij centraal. Een en ander beperkt zich vaak niet tot het Nederlandse rechtsgebied en daarom wordt ook stilgestaan bij Europese en internationale instrumenten en regelingen. De laatste jaren is het insolventierecht in binnen- en buitenland in een stroomversnelling geraakt. Hoewel de faillissementswet van 1893 de afgelopen decennia nog verrassend flexibel is gebleken, streeft de wetgever in het wetgevingsprogramma Herijking Faillissementsrecht het Nederlandse insolventierecht (meer) toekomst zeker te maken. Ook deze nieuwe ontwikkelingen zullen kritisch tegen het licht worden gehouden. Gelet op de vele rechtsgebieden die samenkomen, kan het insolventierecht worden gezien als de lakmoesproef voor de jurist in de praktijk.

Leerdoelen

Doel van het vak:

Het vak insolventierecht beoogt inzicht te geven in de theorie en praktijk van de verschillende insolventieprocedures, in het bijzonder het faillissement. Studenten maken kennis met de conflicterende belangen van betrokken partijen en welke op basis van wet, rechtspraak en praktijk het sterkst staan, dit zowel in een nationale als ook internationale context. Na afloop van het vak zijn studenten in staat mee te denken met een juridisch adviseur dan wel een curator (en in mindere mate een bewindvoerder) door (voor)genomen stappen te beoordelen en zelf met voorstellen te komen in de afzonderlijke stadia van het insolventieproces.

Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:

  • U kunt de verschillende insolventieprocedures onderscheiden en aan de hand van casusposities het verloop van de procedure nader toelichten, in het bijzonder het faillissement;

  • U kunt aan de hand van de financieel-economische positie van de schuldenaar (af te leiden uit de jaarrekening, de actuele waardering van de afzonderlijke balansposten en een ratio-analyse) aangeven welke juridische stappen de schuldenaar dan wel zijn schuldeisers kunnen nemen in hun keuze tussen de verschillende insolventieprocedures en de daarin opgenomen (bestaande en toekomstige) mogelijkheden;

  • U kent de positie, taken en bevoegdheden van de bij een faillissement betrokken partijen en bent in staat de spanningsvelden tussen deze te beschrijven en te analyseren;

  • U kunt aangeven welke fasen in theorie en praktijk in een faillissementsprocedure worden onderkend en de aspecten die bij iedere fase van belang zijn, een en ander mede op basis van een financieel-economische analyse;

  • U beschikt over grondige kennis van nagenoemde privaatrechtelijke leerstukken in faillissement en U bent in staat per leerstuk te beoordelen (af te leiden uit de financiële administratie en de jaarstukken) wat de gevolgen zijn in faillissement:
    o (stil resp. openbaar en bezitloos resp. vuist-) pandrecht en hypotheekrecht;
    o Verrekening
    o Pauliana;
    o Retentierecht;
    o Recht van reclame;
    o Algemene, goederenrechtelijke en verbintenisrechtelijke leerstukken.

  • U kunt een (vereenvoudigde) rangorde opstellen tussen (faillissements- dan wel boedel)schuldeisers;

  • U kunt de nationale insolventieprocedures plaatsen in een Europese en internationale context en U bent in staat casusposities te analyseren voor grensoverschrijdende faillissementen;

  • U hebt inzicht in de verschillende wetsvoorstellen binnen het Programma Herijking Faillissementsrecht en U bent in staat kritische kanttekeningen te plaatsen bij nut en noodzaak van de voorstellen;

  • U bent op de hoogte van actuele ontwikkelingen op het gebied van het faillissementsrecht.

Rooster

Kies voor propedeuse of bachelor en master.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges

  • Aantal à 2 uur: 10 bijeenkomsten met een gemengd hoorcollege/werkgroepkarakter

  • Namen docenten: mr. drs. Y.M.G. Walhof en gastdocenten uit de praktijk

  • Vereiste voorbereiding door studenten: opgegeven stof

Werkgroepen
Geen.

Toetsing

Toetsvorm(en)

  • Schriftelijk tentamen (open vragen). het kan voorkomen dat het hertentamen mondeling wordt afgenomen.

Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.

Blackboard

Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.

Literatuur

Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
Wordt nog bekend gemaakt in het werkboek op Blackboard.

Werkboek:
Wordt gepubliceerd op Blackboard.

Reader:
Geen.

Aanmelden

De aanmelding verloopt via uSis. Voltijd eerstejaars studenten, die gestart zijn vanaf september 2010, worden aangemeld door het Onderwijs Informatie Centrum.

Contact

  • Vakcoördinator: mr. drs. Y.M.G. Walhof

  • Werkadres: Steenschuur 25, 2311 ES Leiden

  • Bereikbaarheid: telefonisch en per e-mail

  • Telefoon: 071 – 527 4703

  • E-mail: y.m.g.walhof@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Privaatrecht

  • Afdeling: Ondernemingsrecht

  • Kamernummer secretariaat: C2.02

  • Openingstijden: balie kamer C202, maandag t/m vrijdag 9.00-13.30 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 527 7235

  • E-mail: ondernemingsrecht@law.leidenuniv.nl