Studiegids

nl en

Vertaalwetenschap

Vak
2015-2016

Toegangseisen

Bachelordiploma in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen.

Beschrijving

Korte inleidende beschrijving van de cursus met de aanduiding van de leerstof of het onderwerp van de cursus en de leermiddelen die gebruikt worden.
In de cursus Vertaalwetenschap leren studenten vertalingen van Nederlandse literaire teksten theoretisch en praktisch te benaderen en taal- en cultuurverschillen te analyseren. Vertaalwetenschap wordt in verband gebracht met het begrip ‘wereldliteratuur’. De inleidende colleges zijn gewijd aan de geschiedenis van het vertalen en de theorievorming vanaf de klassieke oudheid tot heden. Gezamenlijke case studies zijn bedoeld om de problematiek van het ‘onderhandelen’ tussen culturen duidelijk te maken. Op praktisch gebied leren studenten hoe ze methoden van vertalen kunnen onderscheiden en hoe ze vertalingen kunnen analyseren. In een blok poëzie worden onder meer Engelstalige gedichten en/of liederen in het Nederlands vertaald en gepresenteerd. Studenten exploreren zelfstandig het gebied van recente vertalingen in modern Nederlands van literatuur uit oudere taalfasen van het Nederlands; buitenlandse studenten richten zich in plaats daarvan op recente vertalingen vanuit het Nederlands in hun moedertaal. Tijdens een excursie maken studenten kennis met het Nederlands Letterenfonds (Amsterdam). Daarop volgt een onderdeel reflectie op ‘vervreemding’ en ‘toe-eigening’ aan de hand van vertalingen in het Nederlands en in andere talen van buiten-Europese literatuur. De cursus sluit af met presentaties door de studenten van hun onderzoek op het gebied van Vertaalwetenschap, die resulteren in een eindwerkstuk.

Leerdoelen

Kennis: De studenten vergroten hun kennis van de belangrijkste historische en moderne theorieën over vertalen.
Inzicht: De studenten verdiepen hun inzicht in de belangrijkste historische en moderne theorieën over vertalen en leren hoe het ‘onderhandelen’ tussen culturen in zijn werk gaat.
Vaardigheden: Ze leren methodes voor analyse van vertalingen en vertaalstrategieën (toepassen) en discussiëren over de theorie en de praktijk van vertalen. De vaardigheden in het vertalen met het Nederlands als bron- of doeltaal worden verder ontwikkeld.
De deelnemers zijn aan het eind in staat om op niveau te reflecteren op het gebied van Vertaalwetenschap, om bestaande literaire vertalingen van oudere Nederlandse teksten naar het modern Nederlands of van het modern Nederlands naar een andere doeltaal en vice versa met behulp van modellen te analyseren en voorts om mondeling en schriftelijk verslag uit te brengen van zelfstandig onderzoek op het gebied van vertalen in theorie en praktijk.

Rooster

Zie het rooster van de opleiding MA Neerlandistiek / Dutch Studies

Onderwijsvorm

Werkcollege en excursie.

Studielast

Totale studielast 280 uur, waarvan

  • college-uren: 26

  • excursie: 2 uur

  • studentensymposium (inclusief voorbereiding): 8 uur

  • bestuderen secundaire literatuur (inclusief 3 opdrachten, waaronder een mondelinge presentatie): 134 uur

  • afsluitende nota 110 uur.

Toetsing

  • Discussie, opdrachten en actieve participatie (15%)

  • Mondelinge presentatie tijdens een studentensymposium (15%)

  • Werkstuk (70%)

  • Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de drie deelcijfers, waarbij het cijfer voor het werkstuk niet lager mag zijn dan een 5,5.

Herkansing

  • Wie voor het werkstuk lager dan een 5,5 haalt, krijgt een eenmalige mogelijkheid tot herschrijven. Aan het eventueel herschrijven gaat een gesprek met de docent vooraf.

Blackboard

Via Blackboard worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvangen ze specifieke informatie over onderdelen van de cursus.
Zie Blackboard.

Literatuur

Studenten dienen drie boeken aan te schaffen:

  • David Damrosch, How to Read World Literature. [Z.pl.] 2009.

  • Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010.

  • Arthur Langeveld, Vertalen wat er staat. 6e dr. Amsterdam/Antwerpen 2012.

De literatuurlijst ziet er als volgt uit:

  • Susan Bassnett, ‘From Cultural Turn to translational Turn: A Transnational Journey (2011)’, in: David Damrosch (ed.), World Literature in Theory. Chichester 2014, p. 234-245.
    Toegankelijk via Blackboard.

  • Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes, Help! The Beatles in het Nederlands. Amsterdam 2006 (ter inspiratie).

  • Theo Hermans, ‘De peren van de kersenboom’, in: Perspectieven voor de internationale neerlandistiek in de 21ste eeuw. Handelingen Veertiende Colloquium Neerlandicum. Münster 2001, p. 377-397.
    Toegankelijk via: http://www.dbnl.org/tekst/_han001200001_01/_han001200001_01_0030.php

  • Hieronymus, ‘Over de beste manier van vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 13-14.

  • Peter van de Kamp (ed.), Turning Tides. Modern Dutch & Flemish Verse in Enlish Versions by Irish Poets. Brownsville 1994. Hieruit een nader op te geven aantal gedichten.
    Toegankelijk via Blackboard.

  • Arthur Langeveld, Vertalen wat er staat. 6e dr. Amsterdam/Antwerpen 2012, Hfdst. 3, ‘Vertaaltransformaties’, p. 68-123.

  • Maarten Luther, ‘Zendbrief over het vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 15-23.

  • Arie Pos, ‘Vertalersvoetnoot’, in: Filter. Tijdschrift over vertalen 17 (2010), afl. 4 (december), p. 75-79.
    Toegankelijk via Blackboard.

  • Arie Pos, ‘Vertaalstrategieën’.

Toegankelijk via Blackboard.

  • Dolores Ross, Arie Pos en Marleen Mertens (red.), Ieder zijn eigen Arnon Grunberg. Vertaling, promotie, receptie in Italië, Spanje, Catalonië, Portugal en Roemenië. Gent 2012. Lage Landen Studies 3.
    Toegankelijk via: http://www.oapen.org/search?identifier=436097.

  • Friedrich Schleiermacher, ‘Over de verschillende methoden van het vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 39-60.

  • Maria Tymoczko, ‘Niet-westerse ideeën in de vertaaltheorie’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 405-418.

  • Lawrence Venuti, The Translator’s Invisibility. A History of Translation. London/New York 1995, Reprint 2004, Hfdst. 1, ‘Invisibility’, p. 1-42 en 314-316.
    Toegankelijk via:
    http://www.translationindustry.ir/uploads/pdf/venuti.pdf

  • Anneke de Vries, ‘Scheef licht. Gender-stereotypen in vertalingen van Richteren 4’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. Nijmegen 2004, p. 119-126.
    Toegankelijk via Blackboard.

  • Jan de Waard en Eugene A. Nida, From One Language to Another. Functional Equivalence in Bible Translating. [Z.pl.] 1986 (Reprint 1998), p. 36-44.
    Toegankelijk via Blackboard.

Websites:

  • www.biblija.net

  • www.nederlandsebijbels.nl/bibliografie

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

N.v.t.

Contact

Voor inhoudelijk vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Prof.dr. W. van Anrooij, Nederlandse Taal en Cultuur, P.N. van Eyckhof 1, kamer 101A. Tel. 071-5272121. Het e-mailadres is w.van.anrooij@hum.leidenuniv.nl.

Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.

Opmerkingen

N.v.t.