Studiegids

nl en

Kritische theorie

Vak
2016-2017

Toegangseisen

  • BA-studenten Wijsbegeerte: propedeuse behaald, evenals de tweedejaarscursus Political Philosophy.

  • Overige studenten: propedeuse behaald, evenals History of Modern Philosophy en Political Philosophy.

Voor keuzevak- en contractstudenten is het aantal plaatsen beperkt.

Beschrijving

De ambitie van Karl Marx om de filosofie in dienst te stellen van de transformatie van de wereld echoot nog steeds door in de filosofische school en traditie van de Kritische Theorie. Tijdens deze cursus zullen we deze ambitie en de ontwikkeling van deze Kritische Theorie bestuderen. We vangen aan met het lezen van Horkheimer en Adorno’s Dialektik der Aufklärung om via Marcuse, Foucault, Habermas uit te komen bij de hedendaagse denkers Butler en Fraser.

De centrale vraag van deze cursus behelst de notie van subjectiviteit. Is subjectiviteit sociaal geconstrueerd? Zo ja, wat zeggen politieke, economische, culturele omstandigheden over onszelf? Wat is macht? Wat zijn de ‘duistere kanten’ van Verlichtingsdenken? Is het mogelijk om vrij te zijn in een onvrije wereld?

Sleutelconcepten zoals reificatie, emancipatie en vervreemding worden bediscussieerd en bevraagd. Een essentieel onderdeel van ons onderzoek bestaat uit het vergelijken en contrasteren van de verschillende benaderingen van de vroege denkers van de Frankfurter Schule en hun latere tegenhangers.

Leerdoelen

Doelstelling

Deze cursus beoogt een diepgaande studie van de ideeën, (historische) ontwikkeling en transformatie van Kritische Theorie en de implicaties hiervan voor het nadenken over subjectiviteit in relatie tot politieke en sociale verhoudingen. Van de studenten wordt verwacht dat zij kennis nemen van de werken van een aantal belangrijke auteurs binnen deze traditie en in staat zijn om de standpunten en claims van deze traditie zowel mondeling als schriftelijk te kunnen verwoorden en bekritiseren.

Eindtermen

De student die de cursus succesvol heeft afgerond heeft kennis van:

  • de claims en opvattingen van fundamentele denkers in de traditie van de Kritische Filosofie;

  • de relaties tussen deze auteurs en hun situering in een bredere filosofische en maatschappelijke context.

De student die de cursus succesvol heeft afgerond is in staat om :

  • zowel mondeling als schriftelijk een kritisch en beargumenteerd oordeel te formuleren over de verschillende posities binnen of ten aanzien van Kritische Theorie;

  • een heldere, relevante en originele onderzoeksvraag te formuleren en uit te werken met betrekking tot het onderwerp.

Rooster

Zie roosterpagina BA Wijsbegeerte
BA Wijsbegeerte 2016-2017 (BA Plus-traject of Standaardtraject), derde jaar.

Onderwijsvorm

  • Gecombineerd hoor- en werkcollege

Studielast

Totale studielast 10 EC x 28 uur = 280 uur

  • Bijwonen colleges (13 × 3 uur): 39 uur

  • Bestuderen literatuur: 80 uur

  • Voorbereiding presentatie: 22 uur

  • Schrijven paper (inclusief onderzoek): 139 uur

Toetsing

  • Paper (85%)

  • Mondelinge presentatie (15%)

Weging

Het eindcijfer voor de cursus is het resultaat van het gewogen gemiddelde van de deeltoetsen, waarbij het resultaat van een deeltoets onvoldoende kan zijn.

Een student die niet aan de praktische opdrachten heeft voldaan (aanwezigheid, presentatie), heeft geen toegang tot het tentamen of de herkansing.

Herkansing

Herkansingen voor de afzonderlijke deeltentamens worden niet aangeboden. De herkansing bestaat uit een paper. Het cijfer voor deze herkansing vervangt alle eerder behaalde deelcijfers. Een voldoende resultaat kan niet worden herkanst.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • communicatie;

  • het beschikbaar stellen van cursusinformatie;

  • het beschikbaar stellen van literatuur.

Literatuur

Gaarne aanschaffen:

  • M. Horkheimer en T.W. Adorno’s, Dialektik der Aufklärung (of de Engelse vertaling).

Overige verplichte literatuur wordt beschikbaar gesteld op Blackboard en omvat onder andere passages uit:

  • Adorno, Wozu noch Philosophie (1963).

  • Marcuse, One-Dimensional Man (1964).

  • Foucault, Surveiller et punir (1975).

  • Foucault, Histoire de la sexualité (1976).

  • Foucault, ‘L’éthique du souci de soi comme pratique de la liberté’ (1981).

  • Habermas, Der philosophische Diskurs der Moderne (1985).

  • Butler, Gender Trouble (1990),

Van de Duitse en Franse teksten zullen eveneens Engelse vertalingen beschikbaar worden gesteld.

Aanmelden

Inschrijven voor cursus en tentamen via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis is beschikbaar op de website

Studenten wordt geadviseerd voor de inschrijving in uSis gebruik te maken van het studieactiviteitsnummer. Het studieactiviteitsnummer is te vinden in het college- en tentamenrooster in de kolom “uSis-Actnr.”

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

Dr. R. Uljée

Opmerkingen

Niet van toepassing.